Thị trường lao động Thành phố Hồ Chí Minh - Thiếu hụt lao động có trình độ chuyên môn cao

Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị có nguồn nhân lực lớn nhất nước với khoảng 4,7 triệu người trong độ tuổi lao động, tổng số người có việc làm hiện vào khoảng 3,2 triệu người.  Ðội ngũ cán bộ khoa  học  -  kỹ thuật có trình độ chuyên môn cao trên địa  bàn chiếm  tới 30%  so với cả  nước.  Số lao động  đã  qua  đào tạo tăng  từ  40%  năm  2005 lên 55% năm 2010.

Thực hiện chương trình phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2006-2010 do Ðại hội Ðảng bộ Thành phố lần thứ 8 đề ra, đến nay nguồn nhân lực Thành phố  đã có bước phát triển đáng kể. Ðội ngũ cán bộ công chức, khối hành chính sự nghiệp các cấp, các ngành đã  có hơn 138.000 lượt người được  đào tạo,  bồi dưỡng  trong  nước  và  gần 2.500 lượt người được đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài.

Sở  hữu nhiều thuận lợi để  phát triển mạnh nguồn nhân lực,  tuy vậy nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn thiếu và chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố .  Dự báo trong những năm tới, tình trạng thiếu hụtlao động chất lượng có thể sẽ càng trở nên trầm trọng hơn nếu không đưa ra được nhữnggiải pháp hợp lý, nhất là giải pháp gắn kết giữa tuyển dụng và đào tạo.

Từ nhiều năm qua, vấn đề thiếu hụt lao động đã  được đặt ra, tuy nhiên chưa bao giờ  Thành  phố Hồ Chí  Minh phải đối  mặt với tình  trạng  thiếu lao  động  có  trình    độ chuyên môn một cách nghiêm trọng như những năm gần đây do chỉ có 50% lao động mới qua đào tạo. Đặc biệt lực lượng lao động có trình độ từ trung cấp, cao đẳng, đại học trong một số ngành nghề còn rất ít ỏi, chất lượng chưa đạt so với yêu cầu. Tình trạng này xảy ra nhiều nhất ở  các  ngành: quản lý điều hành,  tin học,  kế  toán,  nhân sự  -  hành chính văn phòng, tài chính - ngân hàng...

Bên cạnh khu vực  trung  tâm,  tại các  vùng  ngoại ô Thành phố   ,  tình trạng  khan hiếm lao động chất lượng càng trầm trọng hơn. Theo thống kê của Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí  Minh, tại 5 huyện ngoại thành của Thành phố bao gồm Hóc Môn, Củ Chi, Cần Giờ, Bình Chánh và Nhà Bè đang thiếu hụt nguồn lao động chất lượng cao trên nhiều lĩnh vực, trong đó sư phạm và y tế là những ngành hiện đang có nhu cầu bức thiết về nguồn nhân lực.  Tình trạng  trên đã  gây ra  nhiều tác  động  tiêu cực  cho hoạt động  của  doanh nghiệp cũng như môi trường đầu tư của Thành phố. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó nguyên nhân chính là do việc hoạch định chính sách đầu tư của Thành phố còn chậm chuyển đổi, chủ yếu vẫn là các ngành thâm dụng lao động, công nghệ lạc hậu, giá trị gia tăng thấp. Mặt khác chính sách đãi ngộ của Thành phố chưa thực sự hợp lý, do vậy hiện tượng chảy máu chất xám vẫn đang diễn ra. Những lao động được đào tạo bài bản thường tìm  việc ở các công  ty nước ngoài, nhiều du học sinh sau khi học xong cũng thường tìm cách ở lại nước ngoài do chính sách lương bổng và đãi ngộ cao hơn. Quan trọng hơn, vấn đề đào tạo và sử dụng lao động bị “lệch pha”, giữa các trung tâm đào tạo nhân lực và nơi sử dụng nhân lực chưa có sự tương thích hoàn toàn. Ðộ chênh giữa nhà trường và doanh nghiệp còn khá lớn, hơn nữa  doanh nghiệp cũng  chưa  có chiến lược,  kế  hoạch dài hạn về  nhu cầu nhân lực  của mình đồng thời chưa thật sự chủ động tham gia, góp sức vào quá trình đào tạo nhân lực